Milieukwaliteit en gezondheid | Meerjaren Perspectief Gebiedsontwikkelingen Almere 2024

Afbeelding: uitsnede Rad van de Leefomgeving 'Milieukwaliteit en gezondheid'

Als het gaat om de gezondheid van de Almeerder, dan kan deze vanuit diverse invalshoeken van belang zijn. Zoals reeds in het rad is aangegeven, kan het gaan om mentale gezondheid en om fysieke gezondheid. De leefomgeving kan beide vormen van gezondheid bevorderen. Een leefomgeving waarin sprake is van een goede luchtkwaliteit, weinig overlast, schoon water en een veilige woonomgeving dragen bij een prettige omgeving om in te recreëren, sporten, ontmoeten en te verblijven.

In dit deel van het Rad staan vooral doelstellingen ten aanzien van het behouden van een schone omgeving. Dit betreft een meer preventieve zorgtaak, die via het omgevingsrecht wordt uitgevoerd. Zo wordt bij nieuwe ontwikkelingen altijd gekeken in hoeverre deze ontwikkeling een nadelig effect kan hebben op de omgeving Zo voeren we in het kader van de nieuwe Omgevingsvisie een OmgevingsEffectRapportage (OER) uit, waarmee op hoofdlijnen wordt onderzocht welke effecten de groei van Almere langs de lijnen van Almere, Stad met Toekomst kan hebben op de leefomgeving. Maar ook bij kleinere ontwikkelingen kijken we of door een verkeerstoename de luchtkwaliteit niet afneemt, of dat er wel gebouwd gaat worden op schone grond. Als de omgevingseffecten niet aanvaardbaar zijn, dan wordt gekeken hoe deze gemitigeerd, gecompenseerd, verminderd of voorkomen kunnen worden. Dit kunnen we niet vooraf programmeren en zal per ontwikkeling opnieuw onderzocht en afgewogen moeten worden.

Omdat bij deze rapportage de nadruk ligt op programmering (= ingrepen in de fysieke leefomgeving, uit te zetten in locatie en tijd), gaat het in dit deel van het Rad vooral over ‘sporten’ en een aantrekkelijke openbare ruimte. Dat laatste heeft een koppeling met het beheer en onderhoud van de openbare ruimte.

Sport

Beleid

Sport en bewegen is leuk om te doen en geeft een impuls aan het voorzieningenniveau in de stad. Door te sporten en bewegen blijven mensen fitter, gezonder, energieker en daarmee gelukkiger en geeft een gevoel van trots. Trots op de eigen prestatie, maar ook zeker de prestaties van professionals. Ook omdat ze hierdoor in verbinding zijn en komen met andere mensen.

In Almere erkennen wij de brede waardetoevoeging van sport en bewegen aan de samenleving. In Almere willen wij vier waarden centraal stellen in onze Sportvisie: gezondheid, verbinding, prestatie en plezier.

Om het sporten en bewegen in Almere te bevorderen, werken we concreet aan de volgende ambities:

Almere is één grote sport- en beweegaccommodatie en
in Almere kan iedereen sporten en bewegen.

Dit vertaalt zich naar de volgende, voor de programmering relevante, uitgangspunten:

Bij de inrichting van wijken is een belangrijk criterium dat er de mogelijkheid moet zijn om dicht bij huis te kunnen sporten en bewegen.
Buitensportaccommodaties zijn goed verspreid over de stad en staan open voor individuele inwoners, verenigingen, commerciële sportaanbieders en maatschappelijke partners.
Almere heeft een netwerk van sportroutes en andere recreatieve routes in de openbare ruimte.
Almere heeft een volledig zwemvoorzieningen aanbod, inclusief een buitenzwembad.

Afbeelding: alle sportaccommodaties in Almere (sportvisie Almere, 2021)

Voortgang 2023

In eerdere programmeringsrapportages is aangegeven dat op basis van bovenstaande ambities geconcludeerd kan worden dat er in de stad over het algemeen voldoende sportfaciliteiten zijn en dat er planvorming gaande is voor het buitenzwembad. Met de Leidraad Sociaal Stedelijke Ontwikkeling en het bijbehorende referentienormenkader kunnen nu uitspraken gedaan worden over de hoeveelheid sportvoorzieningen nodig zijn om per 1.000 woningen te kunnen spreken over een aanbod dat past bij de (theoretische) behoefte. In het referentienormenkader zijn de volgende normen opgenomen:

Afbeelding: Referentienormen sportvoorzieningen

Nu de Leidraad is vastgesteld, kunnen voor alle buurten en stadsdelen in Almere berekeningen worden gemaakt van de theoretische behoefte aan sportvoorzieningen en aan de hand van het bestaande aanbod (en het aanbod dat nog in de pijplijn zit) bepaald worden of er sprake is van een tekort of een overschot.

Verwacht wordt dat in de volgende programmeringsrapportage voor sport uitspraken gedaan worden over mogelijke mismatches in verschillende gebieden. Of de mismatch problematisch is, zal dan nog afgewogen moeten worden. Immers, het realiseren van meer sportvoorzieningen is niet zondermeer mogelijk vanwege de ruimteclaim en de kosten die ermee samenhangen.

Het afgelopen jaar is geïnvesteerd in de volgende programmering van sportvoorzieningen:

Er zijn 3 QR-fit routes aangelegd;
Het kleine rondje Weerwater is formeel opgeleverd. Het gaat om het 5 kilometer lange deel van de track dat langs de Esplanade, Lumièrepark, Hortus en Stedenwijk loopt. Met de Weerwater Track App kun je langs de route zowel sportieve oefeningen uitvoeren, maar ook alles te weten komen over de architectuur die rondom de track te vinden is. Verwacht wordt dat het tweede deel van de track (‘het lange rondje’) in 2024-2025 opgeleverd zal gaan worden;
de laatste werkzaamheden verricht aan de opwaardering van de Clarence Seedorf Playground in Stedenwijk.

Openbare ruimte

Beleid

In de Visie Openbare Ruimte (2021) wordt de opgave van de openbare ruimte via drie opgaves uiteengezet:

Groenblauwe en verkeersveilige openbare ruimte: voldoende ruimte voor groen en water, het koesteren van het gescheiden verkeerssysteem, het versterken van de diversiteit in woonmilieus en een openbare ruimte die zo ontworpen is dat deze betaalbaar in stand te houden is.
Duurzame openbare ruimte: gebruik van hernieuwbare materialen en lokale grondstoffen, een biodivers en robuust ecosysteem, een klimaatbestendige omgeving, een afstemming tussen ondergrondse infrastructuur en bovengrondse inrichting en een openbare ruimte waar ruimte blijft bestaan voor toekomstige transities.
Gezonde en sociale openbare ruimte: verblijven, ontmoeten en ontspannen stimuleren, de faciliteiten afgestemd zijn op de sociale eigenschappen van de wijk, toegankelijkheid voor mensen met een beperking, verleiden tot een gezonde levensstijl met bewegen en gezond voedsel en het werk aan de openbare ruimte mogelijkheden biedt om deel te nemen aan de samenleving en voor het bedrijfsleven kansen biedt innovaties toe te passen.

Om deze opgaven op een integrale en toekomstbestendige manier te kunnen uitvoeren, is het nodig dat we bewegen naar een stedelijke programmering, waarin we de verschillende beleidsdoelen en budgetten naast elkaar leggen en op basis daarvan kijken wat we gezamenlijk kunnen investeren in de openbare ruimte.

Bij deze lange termijn stedelijke programmering gaan we kijken hoe de planning van activiteiten op het gebied van openbare ruimte en (ondergrondse) infrastructuur afgestemd kunnen worden op andere programmatische opgaves, zoals sporten, duurzaamheid, klimaatadaptatie, infrastructuur, preventieve wijkaanpak, woningbouw etc. in zowel tijd als locatie. Onderstaande afbeelding geeft de beoogde programmering van de rioolvervangingsopgave en grootschalig onderhoud woonwijken en bedrijventerreinen aan. Deze programmering wordt bij elke programmabegroting geactualiseerd. Voor de andere opgaves zullen vergelijkbare afbeeldingen worden gemaakt; als na afstemming tussen meerdere programmeringsopgaves blijkt dat het handiger is om zaken tegelijk op te laten gaan, dan kan dit leiden tot een andere programmering. Hopelijk kan dit in 2024 leiden tot een integraal beeld waarin de te maken keuzes helder naar voren komen.

Voortgang 2023

Start grootschalig onderhoud Muziekwijk Zuid

Dit grootschalig onderhoud is een kwaliteitsinjectie van de wijken voor de komende tientallen jaren qua het ophogen van verzakkingen, kwaliteitsverbetering van het groen, verduurzamen van openbare verlichting, oplossen van parkeerproblematiek en het verhogen van de sociale veiligheid. In 2023 zijn fase 1 en een deel van fase 2 uitgevoerd. In totaal zijn er 9 fasen. Per fase (deelgebied) wordt er geparticipeerd met de buurt. De uitvoering loopt naar verwachting door tot en met 2026.

Laatste fasen grootschalig onderhoud Regenboogbuurt

Bij het grootschalig onderhoud in de Regenboogbuurt is behalve ophoging en het aanpakken van verharding en het groen geïnvesteerd in het klimaatadaptief maken van de wijk. Het project is toe aan de laatste fasen, waarbij enige vertraging is opgelopen omdat plaatselijk rioolherstel nodig bleek. Fase 4a (Sepiastraat en omliggende straten) is in voorjaar 2023 uitgevoerd. In deze fase is het noodzakelijk rioolherstel meegenomen. Fase 4b (Ecrustraat en omliggende straten) is grotendeels uitgevoerd in de laatste helft van het jaar. De laatste straten van fase 4b worden naar verwachting in de tweede helft van 2025 opgeleverd. Dit geldt ook voor fase 5, het Prismapark. Echter heeft de natte winter tot oponthoud van de werkzaamheden geleid. De werkzaamheden kunnen worden hervat wanneer het een langere periode droog is.

Afbeelding: Programmering groot onderhoud en rioolvervangingsopgave tot 2035

Vervanging diverse bruggen

In 2023 hebben we 5 bruggen vervangen die aan het einde van de levensduur en in slechte staat waren. Dit zijn de Touwspringbrug, de Knikkerbrug Kruidenwijk, Verstoppertjebrug, de Hoepelbrug en de Omroepbrug Gooisekant. De Pijnackerbrug Stedenwijk wordt voorbereid in 2024 en uitvoering in 2025. De Schipbeekbrug Randstad wordt in 2024 vervangen. De Golda Meirbrug staat in 2025 gepland.
Voor de bruggen E.F. van de Banbrug en de L.Wijersbrug zijn er werkzaamheden verricht, waardoor deze weer enkele jaren meegaan. De werkzaamheden aan de San Fransiscobrug worden gestart in 2024. Voor de André Franquinbrug en de Zwembadbrug wordt in 2024 begonnen met de voorbereidingswerkzaamheden om de bruggen te vervangen. Voor 2025 staat de vervanging van de Golda Meïrbrug gepland, waarbij de definitieve planning afhangt van de gebiedsontwikkelingsplannen voor de omgeving.
Omdat zorgvuldig moet worden omgegaan met het beschikbare beheerbudget wordt altijd kritisch gekeken of vervanging van bruggen wel echt noodzakelijk is. In 2023 is door de gemeenteraad besloten om de Voetbalbrug en de Oranjewoudbrug in 2024 te verwijderen en niet te vervangen.

Revitalisering centrum Haven

We geven vanuit Stedelijke vernieuwing én beheer een impuls aan het centrum en de havenkom van Almere Haven. In 2021 en 2022 zijn de werkzaamheden gestart bij de Havenkom. Deze zijn in 2023 nagenoeg afgerond, op 3 jaar nazorg na. Het doel van het project is het creëren van een eenduidige uitstraling onder .andere. door herbestrating van het gebied. Op de Kerk- en Marktgracht is daarbij ook het licht- en groenplan uitgevoerd. Rioleringswerkzaamheden zijn eveneens uitgevoerd in het plangebied.
Gelijktijdig met deze werkzaamheden zijn er onderhouds- en herstelwerkzaamheden aan de kademuren verricht.

Groot onderhoud spelen

In 2023 hebben we groot onderhoud gepleegd aan speel- en sportplekken in (een deel van):

Seizoenenbuurt
Kruidenwijk
Stedenwijk (afronding van 2022)
De Grienden
Meridiaanpark Speeleiland (afronding van 2022)
De Wierden
Landgoederenbuurt
Skatebaan Beatrixpark (afronding van 2021)
Muziekwijk Zuid (loopt door in 2024, volgens planning van het Grootschalig Onderhoud Wijken)
Regenboogbuurt (loopt door in 2024, volgens planning van het Grootschalig Onderhoud Wijken)

Projecten in de openbare ruimte lopen óf gelijk op met de gebiedsontwikkeling binnen grondexploitaties óf worden langs het Meerjarenperspectief Beheer Almere (MPBA) en het daarbij horende afwegingskader uitgevoerd. Bijsturing vindt binnen deze kaders plaats. Mocht de lange termijn stedelijke programmering leiden tot een aangepaste planning van openbare ruimte projecten, dan zal dit in het MPBA een plek krijgen.

Riolering Oosterwold

In 2022 zijn de voorbereidende werkzaamheden voor de aanleg van afvalwaterriolering in Oosterwold gestart. In 2023 heeft de besluitvorming door de gemeenteraad plaatsgevonden over de realisatie hiervan. In het afgelopen jaar zijn 536 woningen aangesloten op het nieuwe rioolsysteem. Er zijn tevens 61 tijdelijke putten geslagen. In 2022 waren dat er 30.

Afbeelding: planning realisatie riolering onder hoofdwegen Oosterwold